Gezamenlijke verantwoordelijkheid, één visie

Janssen ging enige tijd geleden als Programmamanager aan de slag in gemeente Horst aan de Maas. Een gemeente waar al jarenlang veel arbeidsmigranten werken en waar het aantal nog steeds groeit. “Tijdens de seizoenpiek werken en wonen er hier nu zo’n 7.000 arbeidsmigranten op ongeveer 43.000 inwoners. Dat zorgt voor uitdagingen op vele fronten. Een goed inschrijvingssysteem. Voldoende en kwalitatief goede huisvesting. Draagvlak onder de inwoners. Integratie van arbeidsmigranten die nieuwe inwoners willen worden. De taalontwikkeling van deze mensen. Zaken die we in Horst aan de Maas integraal hebben opgepakt vanuit het besef dat alle betrokken partijen hierin allemaal hun eigen verantwoordelijkheid hebben. Wij proberen die partijen te bewegen om deze verantwoordelijkheid te nemen, te beginnen met de gemeente en de regio, maar zeker ook de werkgevers, uitzenders en huisvesters en niet in de laatste plaats de arbeidsmigrant zelf.”

Luisterend oor en samen in gesprek

Janssen noemt het zelf ‘schaken op diverse borden’ en ‘een kwestie van lange adem’. “Want je hebt te maken met een keur aan partijen die allemaal hun belangen hebben. Bovendien wordt nog te vaak het gesprek óver in plaats van mét arbeidsmigranten gevoerd. Het is bovendien essentieel dat je arbeidsmigranten niet onterecht wegzet als lastig of overlastgevend. Deze mensen hebben we keihard nodig in een land dat vergrijst en waar de krapte op de arbeidsmarkt alleen maar toeneemt. En dus moet je dat goed regelen. Met een luisterend oor en in het gesprek met alle andere partijen kun je tot een geheel van slimme, integrale plannen en keuzes komen waar iedereen zijn rol pakt. Je hebt elkaar gewoon nodig.”

Keuzes maken

Juist daarom moet je het arbeidsmigratievraagstuk niet voor je uit schuiven, benadrukt Janssen. “Huisvesting blijft een randvoorwaarde waar veel gemeenten mee worstelen. Er zijn gewoon te weinig kwalitatief goede bedden. Het begint daarmee. Vanuit goede huisvesting is het ook veel makkelijker verder te kijken. Afspraken maken rondom inschrijving, sociale integratie, voorkomen uitbuitingsexcessen, overlast, beheer, de positie verbeteren van de arbeidsmigrant, informatie delen en het meedoen in de samenleving. En je moet telkens weer keuzes maken. Bijvoorbeeld bij de vestiging van een nieuw bedrijf of bedrijventerrein. Stel dat je er tweeduizend nieuwe arbeidsplaatsen mee creëert, maar dat je om die in te vullen veertienhonderd arbeidsmigranten nodig hebt. Dan moet je de afweging maken of je de schaars beschikbare ruimte niet op een andere wijze beter kunt benutten. Anderzijds is Horst aan de Maas een voorbeeld van een krimpgemeente waar de komst van arbeidsmigranten voor nieuwe maatschappelijke bloei en economische groei heeft gezorgd.”

Onontdekt potentieel

Janssen besluit door te wijzen op het veelal nog onontdekte potentieel onder arbeidsmigranten. “Ze beginnen hier vaak met werk onder hun opleidings- en kennisniveau, maar kunnen en ambiëren meestal veel meer. Dat zijn economische kansen die je als gemeenten en als regio optimaal kan gaan benutten als je de basis op orde hebt. Een integrale aanpak arbeidsmigranten is nodig om hier toe te komen.”

Meer weten over dit onderwerp? Neem contact op met Joep Janssen