Projecten 30 mei 2024 Deel artikel

Een bezoekerseconomie waarin iedereen profiteert: van ambitie naar realiteit

De bezoekerseconomie behelst alle vormen van bezoek aan een gebied. Niet alleen de toerist van verder weg, maar juist ook de eigen inwoner én de regionale bezoeker. In een florerende, duurzame bezoekerseconomie zijn hierbij vraag en aanbod in balans. En profiteert iedereen mee. In de praktijk zien we dat die balans er vaak (nog) niet is.

Dat leren ook adviesopdrachten die we recent uitvoerden: de Drents-Friese Grensstreek, waar (op piekmomenten) de bezoekersdruk hoog is en gezocht wordt naar spreidingsmogelijkheden en Súdwest-Fryslân, waar de maatschappelijke waarde van de sector nog onderbelicht was.

Kwetsbare Drentse natuur behouden én toegankelijk houden

Het vraagstuk

Toerisme en recreatie zijn van grote waarde voor bezoekers, inwoners en ondernemers in de Drents-Friese Grensstreek. Veel van hen verblijven in de regio o.a. om een bezoek te brengen aan de van de Nationale Parken. Het streven naar een goede balans tussen toegankelijkheid van de natuur enerzijds en het beschermen van kwetsbare natuur anderzijds is dan ook een belangrijke uitdaging. Het gaat dan om een goede balans tussen draagkracht, drukte en draagvlak. Door deze begrippen te kwantificeren en met elkaar in verhouding te brengen, ontstaat inzicht in de mogelijkheden van een gebied, met voldoende aandacht voor zowel de belangen van de natuur, de bezoekers, ondernemers en bewoners.

Bron: Beeldbank Marketing Drenthe, fotograaf Karin Broekhuijsen

Onze aanpak

Specifiek hebben we vanuit Ginder gekeken hoe de bezoekersstromen in de Drents-Friese Grensstreek beter kunnen aansluiten op de mogelijkheden in het gebied, zowel vanuit de bezoeker (beleving), de ondernemer (verbinding met het gebied) als de natuur (goed gecommuniceerde zonering). De feitelijke drukte, draagvlak en draagkracht van de drie parken in de Drents-Friese Grensstreek hebben we in kaart gebracht. Op basis van digitale bezoektellingen en fysieke enquêtes konden we heel concreet aanbevelingen doen, bijvoorbeeld over typen bezoekers en doelgroepen, spreiding tussen deelgebieden, spreiding over de tijd en over concrete maatregelen om de gastbeleving te verbeteren. Met voldoende aandacht voor kansen, maar ook voor de toekomstbestendigheid. De onderbouwing op basis van data nam veel onderbuikgevoel weg (“het is hier zo druk”), waardoor er direct veel draagvlak ontstond.

Toerisme in balans voor Súd-West Fryslân

Het vraagstuk

Een schilderachtig (water)landschap, 89 kernen waarvan zes authentieke Elfsteden en trotse en verbonden inwoners. De Friese maat, diversiteit en verbondenheid kenmerken Súdwest-Fryslân als toeristische topregio en zijn het fundament van de gastvrijheidseconomie. Maar deze basis staat onder druk: gestandaardiseerde (beleving)formules gericht op schaalvergroting dreigen – goede voorbeelden daargelaten – de identiteit en kwaliteit van de regio te ondermijnen. Tegelijkertijd leeft er een brede behoefte aan meer gezonde reuring voor eigen inwoners tussen oktober en april. Hoe zorg je voor die gezonde reuring, zonder dat je de deur wagenwijd openzet voor gestandaardiseerd winterhard aanbod?

© Gemeente Sudwest-Fryslân. Fotograaf: John Davids.

Onze aanpak

Belangrijk is in dit geval om niet te redeneren vanuit de bezoeker, maar vanuit de inwoner. Het streven moet zijn dat 100% van de inwoners de voordelen ervaart van de gastvrijheidseconomie. Dit is belangrijk, omdat de eigen inwoner de primaire doelgroep is voor de gastvrijheidseconomie. Ze zijn consument (bezoeken terras, musea, evenementen, cultuur en erfgoed), maar ook producent (geven rondleidingen, delen passie rondom varen, bewonersinitiatieven die bijdragen aan reuring en gezelligheid). De gastvrijheidseconomie biedt naast voorzieningen ook zingeving, verbinding en levenskwaliteit. Inwoners van Súdwest-Fryslân behoren tot de gelukkigste van Nederland en de gastvrijheidseconomie draagt daar sterk aan bij.

Ginder bracht scherp in beeld welke behoeften er leven, waar zorgen zitten en waar kansen liggen. Door dit te koppelen aan bestaand aanbod, de ambities van ondernemers en aandachtspunten voor de gemeente ontstond en interessant beeld over de toekomst van de gastvrijheidseconomie in Sudwest-Fryslân.

Aan de hand van drie inhoudelijke routes wordt gewerkt aan een gastvrijheidseconomie waarvan 100% van de inwoners van Súdwest-Fryslân voordelen ervaart.

Focus op de schouderseizoenen, dit is beter haalbaar dan jaarrond en goed voor het gebied.
De Friese omgeving en ruimtelijke kwaliteit is prioriteit nummer 1, 2 en 3.
De gastvrijheidseconomie moet ook beschikbaar zijn voor mensen met een kleine of modale portemonnee.
Belangrijke randvoorwaarden hiervoor zijn: georganiseerd vermogen van de gastvrijheidseconomie; snelle plantoetsing en belevingswaarde altijd mee laten wegen bij ruimtelijke (gebieds)ontwikkelingen.

Benieuwd naar meer informatie over dit thema of deze projecten? Of heb je een vraag? Onze collega's Joost en Luc staan voor je klaar.