Nieuws 21 juni 2023 Deel artikel

Top 50 Dagattracties 2022; herstel ingezet, maar niveau 2019 nog niet bereikt

Bezoek van tevoren reserveren, afstand houden, mondmaskers… de coronaperiode lijkt alweer heel ver achter ons. Het waren zware jaren voor de Nederlandse dagattracties. Na een vrije val in bezoekersaantallen breken sommige attractieparken inmiddels alweer bezoekrecords. Maar musea lopen juist nog fors achter op het jaar 2019. Hoe konden deze verschillen ontstaan? En wat brengt het jaar 2023?

Ginder heeft dit voorjaar samen met Pretwerk.nl de Attractie top-50 2022 samengesteld. Daaruit bleek voor iedere dagattractie gemiddeld genomen bijna een verdubbeling van het bezoekersaantal ten opzichte van 2021. In dat jaar waren de bezoekersaantallen door de pandemie juist gehalveerd ten opzichte van 2019. De sector is dus bijna terug op het niveau van 2019. Toch zijn er grote verschillen te zien: attractieparken scoren gemiddeld een plus van 1% ten opzichte van 2019 en dierentuinen maken een forse groei door (maar missen gemiddeld nog 9% van de bezoekersaantallen van 2019). Het herstel gaat het langzaamst bij de grotere musea, die gemiddeld nog 25% achterlopen op het bezoek van 2019.

Ginder ging op zoek naar verklaringen van deze opvallende verschillen.

2022 was geen volledig jaar

De verwachtingen van 2022 waren wellicht te hoog gespannen. In 2022 was nog een deel van de attracties gesloten (met name in januari en februari) of attracties hadden met beperkingen te maken qua maximum bezoekersaantallen. De vergelijking met 2019 gaat daarom niet helemaal op. 2019 was bovendien ook nog een recordjaar.

Afhankelijkheid Internationale markt

De musea uit de top-50 zijn met name de internationale musea die gevestigd zijn in Amsterdam. Musea zoals het Van Gogh Museum en Anne Frank Huis zijn sterk afhankelijk van intercontinentale bezoekers uit de VS, Australië en Azië. Het aantal overnachtingen uit deze delen van de wereld in Nederland liep in 2022 nog circa 25% achter op 2019. Het eerste kwartaal van 2023 biedt echter hoop voor de sector en deze musea in het bijzonder: het aantal buitenlandse gasten is weer op peil. Dat komt met name omdat de Europese bezoeker weer terug is In Nederland. Ook het aantal overnachtingen van intercontinentale gasten liep nog maar 10% achter (de intercontinentale gast verblijft gemiddeld ook een tijdje langer in Nederland dan in 2019). Dat wordt ook herkend buiten de museale sector. Peter-Jan van Steenbergen, directeur-bestuurder van Unesco Werelderfgoed Kinderdijk, vertelt dat het bezoekersaantal dit jaar bijna op het niveau van 2019 is: ”De Amerikaanse markt en de Europese markt zijn voor ons helemaal hersteld, alleen de Aziatische markt is nog niet helemaal terug op het niveau van vóór de coronaperiode”.

Achterblijvende investeringen

Bezoekers zijn vaak op zoek naar nieuw aanbod en nieuwe impulsen bij attracties. Dit kan het bezoek sterk doen stijgen. Hier ontbrak het vaak aan in de coronaperiode: investeringen bij attracties en musea werden uitgesteld of geannuleerd. Dit is eén van de mogelijke oorzaken van achterblijven van het bezoek in 2022. Diergaarde Blijdorp, op de derde plaats in de top-50 herkent dat beeld. Directeur Erik Zevenbergen, tevens voorzitter van de NVD en bestuurslid van de Club van Elf, licht dat toe: “Tijdens corona zijn bij ons ook veel investeringen geschrapt of uitgesteld. We hebben er wel voor gekozen een aantal investeringen in het kader van duurzaamheid door te zetten. En de restauratie van de monumentale bergdierenrots tot een nieuw Himalayagebied voor onze ernstig bedreigde kleine panda’s is doorgegaan”. Na de coronaperiode wordt er weer fors uitgebreid.

In 2020 -in de week dat corona uitbrak- kondigde Blijdorp aan tot 2030 voor € 100 miljoen te gaan investeren en meer dan 2 miljoen bezoekers per jaar te willen aantrekken. Ook bij andere parken is de investeringsbereidheid weer toegenomen. Walibi opent dit jaar een nieuwe familyzone en wil vanaf 2025 ten minste 1 miljoen bezoekers aantrekken. In dat jaar wordt een nieuw, dubbele achtbaan geopend. De Efteling opent in 2024 een nieuwe zone met hotel en een overdekte attractie.

Andere oorzaken

De toenemende inflatie van 2022 doet ook de exploitatiekosten oplopen voor dagattracties. Deze kostenstijging wordt, zo blijkt uit een enquête van Ginder, onder de top-50 attracties veruit als het grootste probleem gezien voor de huidige exploitatie. Kostenstijgingen worden vaak doorberekend in de prijzen. Attracties als de Efteling zijn deels afhankelijk van de internationale bezoeker, die meer uitgeeft, waardoor een hogere prijs amper effect heeft. Dierentuinen en minder grote musea trekken echter veel meer binnenlands bezoek aan. Hier speelt de prijs een veel grotere rol.

Ook het weer kan een rol spelen. Blijdorp licht dit toe: “Tijdens de zomervakantie (ons hoogseizoen) waren er enkele periodes waarin het eigenlijk te warm was voor een dagje dierentuin. We merken dat vooral gezinnen met kleine kinderen, die veel naar de dierentuin gaan, dan toch een andere keuze maken.”

En 2023 een topjaar?

Maar wat brengt het jaar 2023? De verwachtingen hierover zijn in het algemeen erg positief. Unesco Werelderfgoed Kinderdijk verwacht dit jaar dicht in de buurt te komen bij het bezoekersaantal van 2019 en Blijdorp verwacht het bezoekersaantal van 2019 dit jaar weer te evenaren. Ook andere attracties zijn positief over dit jaar: uit onderzoek van Ginder onder deze top-50 attracties blijkt dat 85% denkt dat 2023 een topjaar wordt, met hetzelfde aantal of zelfs méér bezoekers dan in 2019 (55% verwacht dit jaar méér bezoekers dan in 2019!). De prognoses en verwachtingen voor 2023 zijn dus veelbelovend!

Meer weten? Neem contact op met Ronald Haagen